ANNE SÜTÜNÜN ÖNEMİ
Anne sütünün doğumdan sonraki bir saat içerisinde bebeğe verilmesi gerekir. İlk 6 ay anne sütü ile beslenmesi gerekir.
Anne sütü içeriği bebeğin;
- Doğum ağırlığı,
- Doğum ağırlığının ikiye katlanma süresi,
- Gelişim basamaklarının hızı (yürümeye başlama zamanı gibi),
- Canlının yaşadığı ortam ile şekillenmektedir.
Anne sütünün besinsel bileşimi üç kaynaktan elde edilir;
- Bir kısmı laktositlerde sentezlenir,
- Bir kısmı annenin diyeti yoluyla,
- Bir kısmı da annenin depolarından elde edilir.
Anne Sütü ile Beslenmenin Anne Sağlığına Etkileri Emziren kadınlarda;
- Postpartum dönemde( doğumdan sonraki 6-8 haftalık süre) uterus daha çabuk toparlanır ve kanama daha az olur.
- Yeni bir gebelik oluşmasını geciktirir
- Anne doğum öncesi kilosuna daha erken ulaşır
- Kemik mineralizasyonu artar ve menopoz sonrası osteoporoz daha az görülür
- Over, endometrium ve meme kanseri daha nadir görülür.
- Depresyon daha az görülür
- Hipertansiyon daha az görülür
- Tip 2 diyabet daha az görülür.
- Safra kesesi hastalıklarının görülme riski azalır
- Romatoid artrit daha az görülür
- Annenin kemik sağlığına olumsuz etkisi yok.
- Anne Sütü ile Beslenmenin Çocuk Sağlığına Etkileri:
- Türe özgüdür ve dinamik bir yapıya sahip
- Besinsel üstünlükleri var
- Pasif bağışıklık sağlar
- İmmunomodülatör etkisi var
- İç organların olgunlaşmasına yardımcı
- Anne sütü ile beslenme bağırsakların olgunlaşmasını sağlıyor
Nükleotidler: Barsak tamirini hızlandırır, aşılara karşı immun yanıtı arttırır, L. bifidusun büyümesini sağlar
İnsülin: Kolostrumda çok yoğun, 7.günden sonra hızla azalıyor. Olgunlaşmamış enterositleri uyarıyor. Bağırsak olgunlaşmasında ve mukozal enzim salınımında birincil rol. Anne sütü ile beslenen preterm bebeklerde nekrotizan enterokolit riski daha düşük
Anne sütünün immunomodulator etkisi; Anne sütü ile beslenen çocukların timusları, mama ile beslenenlerinkinden iki kat daha büyük
Anne sütündeki immunomodulatörler(bağışıklık sisteminin bir tehdide tepkisini genellikle faydalı bir şekilde değiştirerek bağışıklık fonksiyonunu desteklemeye yardımcı olabilecek maddelerdir.);
- Sitokinler ve reseptörleri: kolostrumda çok yoğun ve laktasyon boyunca sütte bulunur.
- Laktoferrin: Bakteriostatik, antiadhesiv (E. Coli, Shigella), immunomodulatör
- Lizozim: Bakterisit, immunomodulator
- Nükleotidler: Aşılara karşı immun yanıtı arttırır, L. bifidusun büyümesini sağlar
Anne sütündeki immunoglobulinler IgG, IgD, IgM, IgE anne sütünde bulunuyor. En etkilisi IgA. İlk 4 gün bebek anne sütü yolu ile 4 g/gün IgA alıyor bu miktar 4.günden sonra 1 g/gün oluyor.
Anne sütündeki koruyucu maddeler:
- Kappa-kazein: antiadhesiv (H. pylori, S. pneumoniae), Bifidobakter üremesini hızlandırır
- Süt yağ globülleri bakteri ve viruslar için ligandlar oluşturur, lipoliz sırasında virus, bakteri ve protozoanlara karşı eritici etkileri varGlikokonjugatlar (Müsin, Laktadherin, gangliosid) ve oligosakkaridler: E.Coli, H. influenzae, S. pneumoniae, E. Coli, V. Cholerae, rotavirus ve HIV’e karşı etkili
- Anne sütü ile beslenme ve ağız yapısı: Anne sütü ile beslenme çürüklere yol açmıyor;Tam tersine anne sütü ile beslenen ve sağlıklı beslenme davranışını anne sütü kesildikten sonra da devam ettirenler de diş çürükleri daha az görülüyor.
- Anne sütü ile beslenme ve ani bebek ölümü sendromu; Anne sütü ile beslenen bebeklerde ani bebek ölümü sendromu daha nadir görülüyor. Özellikle hayatın ilk 4 ayında yalnız anne sütü alanlarda bu koruyucu etki daha belirgin
- Anne sütü ile beslenme ve kronik hastalıklar; Kronik sindirimi sistemi sorunları sıklığı azalır. Allerjik hastalıkların gelişimi önlenir ya da gecikir
- Anne sütü ile beslenme ve çocuk ruh sağlığı; Anne sütü ile beslenme anne-bebek bağlanmasını artırıyor, sağlıklı beslenme davranışının gelişimine katkıda bulunuyor. Anne sütü ile beslenme süresi arttıkça dört yaştaki hiperaktivite skoru belirgin olarak azalıyor, sosyal yetenek skoru artıyor
- Anne sütü ile beslenme ve nöromotor gelişim; Anne sütü ile beslenmeyenlerde 9.ayda ince motor gelişimde gerilik olma olasılığı %40, kaba motor gelişimde gerilik olma olasılığı % 30 artıyor.
- Anne sütü ile beslenme ve zihinsel gelişim; Toplam anne sütü ile beslenme süresi arttıkça erişkin yaşta erişilen IQ ya da EQ daha yüksek oluyor. Tüm diğer etmenlerin etkisi silindikten sonra da etkili
